از مطالب گذشته دریافتیم که باید غفلت از زندگی حقیقی و اصلی خویشتن را کنار بگذاریم؛ زیرا زندگی جاودانه ماست و در آخرت باید پاسخگوی تمام لحظات آن باشیم و به جای پرداختن به دیگران و امور دیگر، یا به جای متمرکز شدن و صرف وقت و انرژی خود در زندگی اجتماعی و کوشش برای اثبات خود، دفاع از خویش و خوب جلوه دادن خودمان نزد دیگران و تلاش برای جلب نظر و رضایت خویشاوندان، همکاران و افراد دیگر اجتماع، باید به طور جدی نسبت به زندگی اصیل خویش، توجه نمود و وقت لازم برای آن صرف نمود و اهتمام مداوم داشت و گر نه به خسارتی جبران ناپذیر دچار می شویم! خسارت از دست دادن همه سرمایه خود به توهم کسب رضایت دیگران! توهمی که هرگز یا اساسا حاصل نمی شود و یا ادامه نمی یابد!
خداوند متعال، ما را به توجه و پرداختن به خود فرا خوانده است: یا ایها الذین امنوا علیکم انفسکم؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، بر شما باد به خویشتن! (مائده، 105)
مولوی نیز چه زیبا هشدار می دهد:
در زمین دگران خانه مکن کار خود کن، کار بیگانه مکن!
بیایید تصمیم بگیریم از کنار هیچ یک از افکار، احساسات، اهداف و خواسته ها، سخنان و حتی کلمات، رفتار و کردارها و ارتباطات خوب و بد خود، به آسانی عبور نکنیم؛ بلکه همه امور خود را با دقت زیر ذره بین قرار دهیم تا ریشه افسردگی و اضطراب، رنج و نابسامانی، ترس و خشم انباشته، نزاع و جنگ درونی خویش را بفهمیم و بتوانیم نسخه درمان ویژه خود و راه برون رفت از مشکلات و تعارضات درونی خویش را کشف نماییم و به صلح کامل درون و امنیت خاطر و آرامش پایدار نفس دست یافت و از این همه دغدغه، بی قراری، ترس، استرس و خشم و عصبانیت رها شویم. ان شاء الله.
کتاب "خودنگاشت" برای زیر نظر گرفتن خویشتن، تدوین شده است و می تواند یاور خوبی برای شما در این زمینه باشد. موفق باشید.
خداوند متعال، هر انسان را به صورت یک فرد، تنها و مستقل آفریده است؛ حتی اگر دوقلو و چندقلو به دنیا بیاید؛ به همین جهت زندگی فردی، همان زندگی اصلی، اصیل، مستقل و جاودانه آدمی است. خداوند متعال می فرماید:
و لقد جئتمونا فردی کما خلقناکم اول مره؛ همه شما تنها و به صورت فردی به نزد ما می آیید، همان گونه که ما شما را تنها آفریدیم. (مائده، 97).
این زندگی اصیل، در درون و باطن انسان جریان دارد، ولی برخی جلوه هایش در زندگی خانوادگی و اجتماعی نیز ظاهر می شود. هیچ کس جز خود فرد بر آن تسلطی ندارد و حتی نمی تواند از آن مطلع گردد مگر خود فرد بخواهد.
زندگی فردی، بودن و حقیقت ماست و کیفیت گفتمان درونی و احساسات ما نسبت به خودمان و دیگران و جهان و جایگاه احساس خوشبختی یا بدبختی ماست.
زندگی فردی ما، شش عرصه و ساحت دارد که ما باید آنها را مدیریت کنیم: 1. افکار و باورها 2. احساسات و عواطف 3. اهداف، خواسته و تصمیمات 4. سخن و گفتار 5. اعمال و رفتار 6. روابط و مناسبات.
در برابر، زندگی خانوادگی و اجتماعی، همان روابط و جایگاه خانوادگی، طبقه اجتماعی، موقعیت سیاسی، شغل، ثروت، عنوان ها، مدرک و مدالها و افتخارات ما است که بسیار مهم است، اما چون انسان موجودی جاودانه و همیشگی است و این امور، محدود و منحصر به زندگی دنیاست، تنها بخشی از زندگی ما را تشکیل می دهد و به طور موقت با ما همراهی می کند.
تمرین: افزون بر زندگی مهم خانوادگی و اجتماعی، ما باید به زندگی فردی و اصلی خود مان نیز توجه داشته باشیم و برای آن زندگی جاودانه، همیشگی و حقیقی خود نیز برنامه ریزی کنیم.
ادامه مطلب ...هر انسان، دارای دو نوع زندگی است:
1. زندگی فردی: این زندگی را زندگی شخصی، زندگی اصیل، زندگی درونی، زندگی داخلی، زندگی حقیقی، زندگی معنوی، زندگی باطنی، زندگی اصلی، زندگی اختیاری، زندگی جاودانه و زندگی اخروی نیز می نامند! این زندگی، "منش"، "حقیقت" و "بود" ما را شکل می دهد و به آن "haracter" نیز گویند. "منش" خودیت و فردیت ماست و همیشه با ماست و ما در روز قیامت با آن محشور می شویم.
2. زندگی خانوادگی و اجتماعی: به این نوع از زندگی، زندگی بیرونی، زندگی بدلی، زندگی خارجی، زندگی اعتباری، زندگی مادی، زندگی ظاهری، زندگی فرعی، زندگی موقت و کوتاه و زندگی دنیوی نیز می گویند! این زندگی، "شخصیت"، "موقعیت"، "نمود" و "جلوه های بیرونی" و اجتماعی ما را تشکیل می دهد و به آن "personality" نیز گفته می شود. این زندگی منحصر و محدود به دنیاست و با پایان یافتن عمر، همه مواهب، اعتبارات، عنوان های جذاب و پر طمطراق و روابطش در هم می ریزد و تمام می شود. این زندگی، اگر چه بسیار مهم است ولی تنها زندگی ما نیست؛ بلکه در حقیقت باید پرتوی از زندگی درونی ما باشد.
با کمال تاسف بسیاری از مردم، فقط در حال انجام زندگی اجتماعی هستند و از زندگی اصلی و اصیل خود که در درونشان شکل می گیرد و کاملا در اختیار آنهاست، یا به طور کلی غافل هستند و یا آن را فراموش کرده اند و یا اصالت و اهمیت آن را نمی دانند و یا زندگی بیرونی و اجتماعی خود را به جای آن قرار داده اند و فکر می کنند انسان فقط دارای همان زندگی اجتماعی و بیرونی است!!
نکته مهم و جالب توجه آن است که زندگی حقیقی هر یک از ما که باید آن را طراحی نموده، بنویسیم و سپس آن را به اجرا درآوریم، زندگی فردی و درونی است!
راستی شما از کدام دسته هستید؟ آیا زندگی درونی و حقیقی خود را می شناسید؟ آیا آن را از زندگی بیرونی و اجتماعی خود تفکیک کرده اید؟
تمرین: اگر تا به حال از زندگی حقیقی خود غافل بودید، یا به اهمیت و اصالت آن توجه نداشتید، از هم اکنون زندگی فردی و واقعی خود را تجربه و تمرین کنید! خداوند همراه و یاورتان خواهد بود؛ ان شاء الله.
انسان موجودی چهار بعدی است:
1. جسم
2. ذهن
3. روان (نفس)
4. روح قدسی و الهی.
بر خلاف کسانی که انسان را فقط موجودی جسمانی می پندارند و یا او را متشکل از جسم و ذهن یا جسم و یروان یا جسم و روح می شناسند، واقعیت آن است که انسان، موجودی ترکیب یافته از چهار حقیقت؛ جسم، ذهن، نفس و روح الهی است.
خداوند متعال، در قرآن کریم، در مورد جسم با واژه "خلق" و "جعل" و در مورد ذهن با واژگان "علم"و "ظن" و .....و در مورد نفس و روان با واژه "سوی" و در مورد روح الهی انسان با واژه "نفخ" سخن گفته است.
بر این اساس، زندگی شایسته انسان، زندگی است که هر چهار حقیقت وجودی انسان را مورد توجه قرار داده، سلامت و آسایش جسمانی، واقعیت و حقیقت یابی ذهنی، امنیت و آرامش روانی و عقلانیت و معنویت روحی را فراهم آورد.
آیا شما با هر چهار بخش وجودی خود آشنا هستید؟ آیا با هر بخش وجود خود، تماس دارید؟
تمرین: تلاش کنید با چهار بخش وجود خود، تماس بگیرید و برای هر بعد زندگی خود، برنامه ریزی کنید!