افراد از نظرسنخ های روانی، با توجه به پرسش های زیر نیز تقسیم بندی می شوند:
1- افراد از این نظر که از کجا اطلاعات خود را و چه نوع اطلاعاتی را مورد توجه قرار می دهند و می پذیرند، به حسی یا شهودی تقسیم می شوند.
- 2افراد از این نظر که چگونه استدلال می کنند و تصمیم می گیرند، به متفکر یا احساسی، تقسیم می شوند.
3 - افراد از این نظرکه دوست دارند زندگی و دنیای خود را چگونه سازماندهی و مدیریت کنند، به قضاوت و کنش گر یا دریافت کننده و کنش پذیر، تقسیم می شوند.
اینک به ویژگی های آنها می پردازیم:
1. افراد را از لـحاظ آن که چگونه اطلاعات کسب می کنند، به دو گروه حس گرا یا شهودگرا، می توان تقسیم کرد:
الف. حس
گرا
این افراد، علاقه
مند به درک جزئیات و تــمرکز
بر
دنـیـای فـیــزیکی، هستند. با حواس پنجگانه خود زندگی می کنـنـد، شـواهــد عینی و محسوس را می بینند، به آن چه که هست،
علاقـــمندند. واقع بین و عملگرایند، تنها بدیهیات و
مشهودات را می بینند، در زمان حال زندگی می کنند،
نیاز
به دانستن حقایق و شواهـد دارند، سـاده و مــحافظـه کار و سنت گرایند، لذات فیزیکی را بیشتر دوست دارند، اغلب بـا اعتماد به نفس هستند، به جای جنگل،
درختان را می بینند، معمولا بانکداران، پلیس،
ورزشکاران، جراحان و خلبانان، جزو این گروه می باشند.
ب. شهود گرا
این افراد، علاقه مند به درک مفاهیم و کلیات و تمرکز بر جهان معنوی و ذهنی، هستند. بیشتر از حس ششم، ندای درون و حدس و گـمـان خود، اسـتفـاده می کنند،به امور انتزاعی،می اندیشند. بیشتر در گذشته و آینده سیر می کنـند، به آنچه که می تواند وجود داشته باشد،علاقــمندند. ماوراء امور را می نـگرند و آرمانگرایند، علاقمند بـه چیزهای جدید و غیر متعارف می باشند، به جای درختان، جنگل را می بیننداز . قیاس، استعاره و تشبیه استفاده می کنند، تئوریسین و متفکر، اصـیل و پیچیده می باشند.هنرمندان، دانشمندان، شاعران و فیلسوفان، جزو این گروه می باشند.
2. افـراد را از لــحـاظ شـیوه تصـمیـم گـیـری شان، می توان بـه دو گروه متفکر یا احساسی، تقسیم بندی کرد:
الف. متفکران
این افراد، به واقعیت ها، ارزش می نهند، در تصمیم گیری، از منطق استفاده می کنند، علاقمند به اهداف و ایده هایند، متوجه استدلال غلط دیگران می شوند، پیرو ذهن عقلگرا و در بیان صـادق هستند. افکارشان، نسبت به دیگران سخت گیر و رفتارشان با دیگران، عدالت آمیز است، آنان عینـی، منتقد هستند و جو رسمی و مبتنی بر منطق را ترجیح می دهنـد، بــی احساسند، به همین خاطر، معمولا به آنها برچسب سنگدل و بی احساس می زنند،آنان، دیگران را برمبنای قوه درکشان، ارزیابی می کنند، مهندسان، دانشمندان و مدیران، جزو این گروه می باشند.
ب. احساسی ها
این افراد، به هارمونی و هماهنگی، ارزش می نهند، آنها در تصـمـیم گـیری، از احسـاسـات فـردی خـود اسـتـفـاده می کنند، هنگامی که دیگران احتیاج به کمک و پشتیبانی دارند، متوجه آنها می گـردنــد، با قلب احساساتی خود، زندگی می کنند، معـمولا حقیقت و احساس منفی خود را پنهان می کنند تا شخص مقابل خود را، آزرده خاطر نکنند، با دیگران، مهربان و نسبت به دیگران، رحیم و بـخشـنــده هستند؛ البته نـازک نارنجی می باشند و حرفهای دیگران را به دل می گیرنـد، ذهنی، همدل و دلسوز دارند، جو دوستانه و گرم را ترجیح می دهـنـد، به همین خاطر، به آنها برچسب احساساتی و ضعیف و سست در تصمیم گیری می زنند، دیـگران را بر مبنای اخلاقیات، ارزیابی می کنند. به دیگران و احساساتشان. علاقمند هستند. پـرستـاران، مـعـلـمـان، هنرمندان، کشیش ها و روحانیون، در این گروه قرار دارند.
3. افراد را از لحاظ آن که
زندگی خود را چگونه سامان می بخشند و می گذرانند
و نحوه نگرش آنها به زندگی چیست؟ به دو گروه قضاوت و کنش گر، یادریافت و کنش پذیر
تقسیم بندی کرد:
الف. قضاوت و کنش گر
آنها زود قضاوت کرده و
سریع تصمیم می گیرند، آنها سـازمـان یـافـته، منظم، مصمم، جدی و قابل پیش بینی،هستند و زندگی خود را استوار و قابل
کنترل می کنند، پروژه ها را به سادگی به اتمام
می
رسـاننـد، از زمان بندی ها و جداول زمانی، به عنوان راهنما سود می برند، از امور غیر
مترقبـه بــی زار می باشند، سخت کوشند و تـمایـل
دارند کـارها را هر چه زودتر بـه پـایـان بـرسـانـند،اگر چه
وظیـفـه
شـنــاس و مسئولیت پذیر هستند، ولی گاه می توانند کوته فکر نیز باشند.
ب. دریافت کننده و کنش پذیر
آنها پیش از قضاوت و تصمیم گیری، ابتدا به شرایط، خو گرفته و اطلاعات
گرداوری می کـننـد، خواهان آزادی و غیر
قابل پیش بینی هستند. زندگـی را انعطاف پذیر و
بدون تنش، سامان می دهند و سپری می کنند، بی خیالی را ترجیح می دهند، پــروژه را آغاز می کنند، اما معمولا آن را
به اتمام نمی رسانند، چون هر کـاری پیـش بیاید را انجام می دهند و به زمان توجه ندارند و کارها
را با فراغت خاطر کامل، به انجام می رسانند، از
اتـفاقات غافلگیر کننده و غیر منتظره لذت می برند، دید بازی دارند و به نظر دیگران، بیش از حد روشنفکر هسـتند،
اکنون ببینید شما درونگرا یا برونگرای حسی یا شهودی، متفکر یا احساسی، قضاوت و کنش گر یا دریافت و کنش پذیر هستید؟ یا کدام یک از این سنخ ها بر شما غلبه دارد؟ آیا شما فکر می کنید می توانید سنخ روانی خود را تعادل بخشید و تغییراتی مثبت را در خود ایجاد کنید؟ موفق باشید!